Żywienie w profilaktyce chorób - osteoporoza
Charakterystyka choroby
Osteoporoza to choroba polegająca na osłabieniu układu kostnego człowieka. Schorzenie to charakteryzuje się niską masą kostną, upośledzoną architekturą kości, a to z kolei prowadzi do ich osłabienia i większej podatności na złamania.
Choroba ta ma zazwyczaj różne przyczyny w zależności od indywidualnego przypadku. Najbardziej powszechną jest osteoporoza pomenopauzalna i osteoporoza w wieku podeszłym. Główną przyczyną występowania tej pierwszej jest niedoczynność jajników, która nasila się po 50 roku życia, co w efekcie prowadzi do zwiększonej resorpcji kości i nadmiernej utraty wapnia. Drugi typ, czyli osteoporoza w wieku podeszłym dotyczy przede wszystkim osób znacznie starszych w wieku powyżej 70 roku życia. Rozwój choroby powodowany jest tutaj przez niedobory wapnia, co ma związek z gorszym wchłanianiem tego pierwiastka z jelit.
Osteoporoza, we wczesnych fazach rozwoju w większości przypadków przebiega bezobjawowo. Jest to schorzenie rozwijające się powoli w ciągu wielu lat. Często pierwszym, widocznym objawem osteoporozy są złamania, wówczas choroba jest już w zaawansowanym stadium. Warto podkreślić, że do złamań przy osteoporozie dochodzi bez wyraźnych, znaczących przyczyn, wystarczy niewielki upadek, nawet z wysokości własnego ciała.
W profilaktyce i leczeniu osteoporozy oprócz terapii preparatami farmaceutycznymi, ogromną rolę odgrywa prawidłowy sposób odżywiania. Jego najbardziej istotne elementy to odpowiednia podaż wapnia, magnezu, fosforu, witamin, zwłaszcza D3 , C, B6 oraz K (sprawdź żródła witamin i minerałów) przy zrównoważonej ilości białka w diecie.
Najważniejsze działania profilaktyczne to:
- ograniczenie używek – szczególnie istotne jest zaprzestanie palenia tytoniu i ograniczenie spożycia alkoholu, napojów typu coca – cola, kawy i herbaty, a także zup w proszku (dużo fosforanów),
- zwiększenie aktywności fizycznej
- eliminowanie upadków
- dostarczanie należytej ilości wapnia – należy dostarczać codzienną, odpowiednią dawkę wapnia w postaci naturalnej lub jako preparaty. Dzienne zapotrzebowanie na wapń w okresie menopauzy i u osób starszych wynosi około 1500mg.
Zasady diety:
Najlepszą metodą zapobiegania osteoporozie jest dieta bogata w wapń. Niedostateczna podaż wapnia wywołuje w organizmie człowieka mechanizmy, które doprowadzają do pobierania wapnia z kości w celu utrzymania prawidłowego stężenia wapnia w surowicy krwi. Pokrycie zapotrzebowania na wapń, zwłaszcza w okresach zwiększonego zapotrzebowania na ten składnik, jest niemożliwe bez spożycia odpowiedniej ilości mleka i jego przetworów.
Zaleca się spożywanie niskotłuszczowego mleka i jego przetworów, zamiast produktów beztłuszczowych. Całkowite usunięcie tłuszczu pozbawia produkty mleczne witaminy D (rozpuszczalnej w tłuszczach), niezbędnej do prawidłowego wchłaniania wapnia.
Należy unikać tłustego nabiału, ograniczyć używki, sól, należy zadbać o przebywanie na słońcu, aby dostarczyć organizmowi odpowiednią dawkę wit. D.
Ważne jest również takie komponowanie posiłków, aby stosunek zawartości wapnia do fosforu wynosił 1:1. W takich warunkach wapń charakteryzuje się największą biodostępnością, czyli jest najlepiej wykorzystywany w organizmie człowieka.
W przyswajaniu wapnia decydującą rolę odgrywa witamina D. Zwiększa ona przyswajanie tego pierwiastka od 30 do 80%. Najłatwiejszym i całkowicie naturalnym sposobem na uzyskanie potrzebnej nam dawki witaminy D jest wystawianie się na światło słoneczne, które powoduje, że organizm sam ją wytwarza. W Polsce jednak natężenie promieni słonecznych w miesiącach zimowych jest małe i produkcja witaminy D w skórze ustaje od października do marca. Dlatego należy szukać innych źródeł tej witaminy . Trudno jednak uzupełnić jej braki, ponieważ występuje ona w ograniczonej liczbie produktów, a dodatkowo w niewielkich ilościach.
Ważnym elementem jadłospisu są warzywa, wybierać należy jednak te, które nie zawierają szczawianów(szczaw, szpinak, rabarbar, buraki ćwikłowe) hamujących wchłanianie wapnia.
Do codziennego jadłospisu powinny trafić produkty bogate w wapń, cynk, krzem, magnez i fosfor. Dostarczają ich ryby, chudy nabiał, brokuły i soja.
PRZYKŁADOWE JADŁOSPISY >>tutaj